Lessen
1. Verlies en rouw
Een geliefd persoon verliezen is enorm ingrijpend. Kinderen en jongeren worstelen vaak in eenzaamheid met hun verdriet. Dat komt niet doordat kinderen en jongeren het verdriet niet willen delen, maar doordat volwassenen in hun omgeving zich er niet altijd raad mee weten. Volwassenen weten vaak niet hoe zij kinderen en jongeren het beste kunnen helpen […]
2. Rouw bij mensen met een verstandelijke beperking
Rouw bij mensen met een verstandelijke beperking Bij rouwbeleving en rouwverwerking gaat het om het begrijpen van wat er gebeurd is en het omgaan met emoties. Om het proces van rouwverwerking goed te begeleiden bij mensen met een verstandelijke beperking is het van groot belang om te weten wat zij begrijpen. De ernst van de […]
3. Rouwen in relatie tot de ontwikkelingsleeftijd
3. Rouwen in relatie tot de ontwikkelingsleeftijd 3.1.Een zeer ernstige verstandelijke beperking (ontwikkelingsleeftijd 0 tot 2 jaar) Mensen met een verstandelijke ontwikkeling van 0 tot 6 maanden weten niet wat dood is en kunnen zich er geen voorstelling van maken. Het kan zijn dat zij niet merken dat er een dierbaar persoon in hun omgeving […]
4.1 Voorbereiden en betrekken bij een afscheid
Voorbereiden en betrekken bij een afscheid Afscheid nemen voor altijd is onwezenlijk. Voor alle mensen en zeker voor mensen met een verstandelijke beperking. Het is moeilijk voor te stellen dat ze iemand echt nooit meer zullen zien. Dit besef heeft tijd nodig. Om door te laten dringen dat een afscheid voor altijd is, helpt het […]
4.2 Als iemand dood is
4.2 Als iemand dood is Het is belangrijk dat een vertrouwd persoon iemand vertelt dat de ander dood is. Dat doe je heel concreet door de waarneembare dingen te benoemen. Iemand die dood is kan niet meer lopen, niet meer eten, niet meer lachen en huilen en kan niets meer zien. Hij ziet er een […]
4.3 Het opbaren en bezoeken
4.3 Het opbaren en bezoeken Wanneer het om en bewoner gaat, is er vaak de mogelijkheid hen op de eigen kamer op te baren. Het is niet altijd gebruikelijk; soms wordt er gebruik gemaakt van een eigen mortuarium op de instelling of moet de overledene naar het plaatselijke rouwcentrum. Opbaren op de eigen kamer is […]
4.4 Voorbereiden van de afscheidsdienst, begrafenis en crematie
4.4 Voorbereiden van de afscheidsdienst, begrafenis en crematie Het regelen van alle dingen die bij een uitvaart komen kijken, kost veel tijd en aandacht. Spreek samen af wie hiermee belast wordt en wie zich primair met de bewoners bezighoudt, zodat in alle drukte rond de regelingen geen bewoners tussen wal en schip vallen. Neem de […]
4.5 Na de uitvaart
4.5 Na de uitvaart Na de uitvaart is er vaak koffie met cake of een broodje, of een koffietafel. Hier kunnen mensen met een verstandelijke beperking weer erg van genieten, want dat is ook verwennen. Soms kunnen ze ervoor zorgen dat de spanning een beetje doorbroken wordt. Op het graf komt een gedenksteen of een […]
5. Rouwtaken: rouwen in stapjes
5. Rouwtaken: rouwen in stapjes 5.1 Rouwtaak 0: Het leren omgaan met verliezen Rouwtaak 0 is een preventieve taak. Dus eigenlijk alles wat je kunt doen met kinderen en jongeren wanneer ze nog niet direct met dood en rouw zijn geconfronteerd. Het kan een voorbereiding zijn op de mogelijke verliezen die ze nog in het […]
6. Aandachtspunten voor de begeleider
6. Aandachtspunten voor de begeleider Ga uit van de mogelijkheden van mensen met een verstandelijke beperking en geef hun de tijd. Door hun beperking zijn zij extra kwetsbaar. Daarom moeten ze kunnen rekenen op steun en bescherming van hun omgeving. Hun welbevinden wordt vergroot als de wereld voor hen overzichtelijk, begrijpelijk en voorspelbaar wordt gemaakt. […]
7. Kernpunten voor rouw bij kinderen en jongeren met een stoornis binnen het autismespectrum
7. Kernpunten voor rouw bij kinderen en jongeren met een stoornis binnen het autismespectrum Bij kinderen en jongeren met een stoornis binnen het autistisch spectrum loopt de emotionele leeftijd vaak achter op de kalenderleeftijd. Stem af op de emotionele leeftijd van het kind of de jongere en probeer die zo goed mogelijk in te schatten […]
8. Werkvormen bij de rouwtaken
8. Werkvormen bij de rouwtaken (zie bijlagen) 8.1.Rouwtaak 0: Het leren omgaan met verliezen Ansichtkaarten; De praatstok; Dozen maken over gevoelens; Tekening of collage; Liedjes; Je eigen levensmandala; Ballonnen met een wens. 8.2.Rouwtaak 1: Besef van het verlies / realiseren wat er is gebeurt Herinneringsboek maken; Gezinstekening; Dood tekenen; De begrafenis of […]