1. Verlies en rouw Naar schatting maken jaarlijks zo’n vijfduizend kinderen in Nederland mee dat een ouder overlijdt en tweeduizend kinderen verliezen een broer of zus aan de dood. Driekwart van de kinderen heeft bij het verlaten van de basisschool dood in de omgeving meegemaakt.  En er zijn meerdere vormen van verlies. Er is ‘klein’ […]

2. Rouw in verschillende leeftijdsfasen  2.1.Baby, dreumes en peuter ( 0 – 2 jaar) Baby’s, dreumesen en peuters zijn afhankelijk van de zorg van anderen. Als iemand in het gezin overlijdt, heeft dit gevolgen voor de zorgende rol die de persoon had. Een baby voelt deze verandering in het ritme en regelmaat van eten en […]

3. Rouwtaken: rouwen in stapjes 3.1 Rouwtaak 0: Het leren omgaan met verliezen Rouwtaak 0 is een preventieve taak. Dus eigenlijk alles wat je kunt doen met kinderen wanneer ze nog niet direct met dood en rouw zijn geconfronteerd. Het kan een voorbereiding zijn op de mogelijke verliezen die ze nog in het leven kunnen […]

4. Betrokkenheid bij de uitvaart Een begrafenis of crematie is voor kinderen een vreemde gebeurtenis. Wat gebeurt er met de kist? Past deze wel in de oven? En is het niet heel eng donker en koud in zo’n graf? Kinderen weten niet goed wat zij moeten verwachten van een uitvaart. Het is vaak de eerste […]

5. Troosten Wat is troosten en waarom lukt het niet altijd? De omgeving van een gezin waar troost nodig is, staat vaak toe te kijken of loopt er voor weg uit verlegenheid of onmacht. Een belangrijk onderdeel van volwassen worden, is leren te huilen en te rouwen om een verlies. Juist de eigen onverwerkte gevoelens […]

6. Gezinsmoord Je moet kinderen ook goed informeren in situaties rond gezinsmoorden, die de laatste jaren regelmatig in de media zijn. Kinderen vangen op allerlei plekken signalen op, stukjes van nieuwsuitzendingen, gesprekken tussen volwassenen en ook op school wordt er door kinderen onderling over gesproken. Zorg dat het bespreekbaar is en blijft, zodat kinderen met […]

7. Scheiding  Een verlies dat veel kinderen meemaken, is de scheiding van de ouders, al dan niet getrouwd. Is dat voor een kind nog moeilijker te begrijpen dan de dood van een ouder? Je kunt er als kind niet zoveel mee. Er is uiteraard wel een verschil, want de dood is een feit en je […]

8. Kernpunten voor rouw bij kinderen met een stoornis binnen het autismespectrum Bij kinderen en jongeren met een stoornis binnen het autistisch spectrum loopt de emotionele leeftijd vaak achter op de kalenderleeftijd. Stem af op de emotionele leeftijd van het kind of de jongere en probeer die zo goed mogelijk in te schatten betreft het […]

9. Werkvormen bij de rouwtaken (zie bijlagen)  9.1.Rouwtaak 0: Het leren omgaan met verliezen Ansichtkaarten; De praatstok;  Dozen maken over gevoelens; Tekening of collage; Liedjes; Je eigen levensmandala; Voorlezen; Zorgenpoppetjes; De zorgenboom; Liedjes; Werken met handpoppen; Ballonnen met een wens.        9.2.Rouwtaak 1: Besef van het verlies / realiseren wat er is gebeurt […]